Expedientes de depuración

Coñécese como "Expedientes de depuración" ao proceso sancionador iniciado dende o golpe de Estado do 36 contra todos os funcionarios públicos, pero que tivo especial repercusión, por centrarse de forma obsesiva e desapiadada sobre todos os integrantes do corpo de maxisterio, afectando tanto ás escolas primarias coma ao ensino secundario e ás universidades.
O fin último do proceso depurador era a limpeza ideolóxica daqueles que tiñan unha visión política, de estrutura da sociedade, pensamento económico ou relixioso, distinto ou contrario ao do novo réxime que imperará na España nacional dende o ano 36.
A igrexa dende o primeiro momento verá no franquismo un apoio aos seus dereitos e intereses, estes, que a República viña poñendo en dúbida.

"Sorprendentes" as preguntas sobre se asistía a misa (tanto o mestre coma a súa familia) e se tiña ideas esquerdistas.

Nos lugares máis pequenos como as aldeas, o cura como cabeza visible da igrexa ten moita influencia sobre a súa comunidade, por ser o que marca as directrices da actitude cristiá correcta. É unha figura moi influente na sociedade católica rural, que por outra parte é doadamente manexable polo alto grao de analfabetismo e o férreo control da relixión sobre a vida do campesiño.
En canto ao mestre, a súa superioridade intelectual convertíao nunha figura de respecto sendo a súa opinión sobre diversas materias (política, sociedade, economía, mesmo moral e relixión), moi importantes para a maioría da poboación.
Non hai máis que ler o que dicía en relación aos mestres Jose María Pemán (primeiro presidente da Comisión de Cultura e Ensino da Xunta Técnica do Estado.
-Envelenadores da alma popular, primeiros e maiores responsables de todos os crimes e destrucións que arrepían ao mundo e sementaron de duelo á maioría dos fogares honrados de España.
Estes envelenadores da alma popular eran segundo Jose María Pemán:
-Os fillos espirituais de catedráticos e profesores que, a través de institucións como a Libre de Ensino, forxaron xeracións incrédulas e anárquicas.

Tras o golpe de estado, formúlase como prioridade fundamental a depuración de todo o funcionariado que fora sospeitoso de ser simpatizante do goberno da República.
Os mestres de escola foron perseguidos con saña por considerárselles responsables de inculcar na sociedade e sobre todo nas mentes xuvenís o virus republicano.
O fin último da depuración pretendía eliminar calquera resto da innovación pedagóxica iniciada no ano 1931.
En Baleira non faltou tampouco a represión contra os mestres, o máis coñecido foi Arximiro Rico, mestre en San Bernabé, que sufriu nas súas propias carnes a barbarie e a trangallada.
Nun próximo artigo falaremos sobre el, sobre a súa vida e o legado que deixou.

Expediente de depuración mestre de Teixeiro (Lugo, ano 37)